พระสมเด็จองค์ครู ฉายา"ผ้าขาวม้าแดง" ที่สาปสูญ

เพื่อนสมาชิกลองช่วยวิจารณ์องค์นี้หน่อยครับ

 

ดูพระจากรูปภาพ ก็มีความยากอยู่แล้ว ยิ่งถ้าไม่ชัด แล้วจะดูให้เคลียร์ได้อย่างไรละท่าน
เห็นรอยแตกลาย ก็อยากเห็นว่าแตกลายเพราะอะไร ยุบตรงไหน ย่นตรงไหน แต่ก็มองไม่เห็น เปิดกรอบหน้าออก แล้วถ่ายรูป น่าจะชัดกว่า ดีกว่านะครับ

 

พระเกศ รูปหัวไม้ขีด
อก รูปฟัน
วงแขน รูปแก้วไวน์
คราบกรุแห้ง เนื้อเหี่ยวเก่า สีเหลืองแบบวัดเกศไชโย
แต่ไม่ใช่พิมพ์แบบที่เล่นหากันตอนนี้
พระผมใช้เองครับ ได้มาจากแผงพระตามตลาด

 

พระทาชะแลค ที่แตกนะน่าจะปูนพสาสเตอร์ จะเบากว่าพระมาตรฐานทั่วไป ที่ทำจากปูนหิน

 

ถ้าดูยากรูป เห็นแค่พิมพ์ ผมก็ดูพุทธศิลป ตรงปลายเกศ พระของท่าน ปลายไม่แหลมสะบัดไปแบบทื่อๆ ผมว่ายังไม่ใช่ของสมเด็จ โต ครับ

 

ขอบคุณครับ

 

ไม่พิจารณาธรรมชาติบ้างหรือครับว่า การยุบอาจจะทำให้เราสังเกตุผิดได้

 

พระวัดเกศไชโย เนื้อจะออกมันๆ ใสๆเห็นมวลสาร มีน้ำมีนวล ไม่แข็งทื่อ ครับ ถ้าดูกระด้าง ไม่ใสมัน นั้นคงไม่ใช่
ลองหาสมเด็จวัดโพธิ์เกรียบ มาเปรียบเทียบดูครับ

 

ลองอีกภาพหนึ่ง เผื่อจะช่วยทำให้การพิจารณาง่ายขึ้น
เผื่อพระทาชะแลค กับ ปูนปาสเตอร์ จะดูดีขึ้นมาบ้างครับ

 

ขอบคุณครับ เป็นไปได้ไหมครับว่า เนื้ออาจจะคนละเนื้อกัน มีเนื้อเหลือง เนื้อหินสบู่
วิจารณ์ได้เต็มที่ครับ

 

เนื้อวัดเกศไชโย ครับ ถ้าด้อยกว่านี้ ก็คงจะเป็นของวัดโพธิ์เกรียบ

 

ขอบคุณครับ

 

พิมพ์อะไรก็ตาม นิยมหรือไม่ หรือเนื้อ ส่วนผสมต่างกัน ก็ตาม ด้วยความแห้งเก่า ของอายุ เนื้อจะต้องใสมัน เห็นมวลสาร ต้องครบตามธรรมชาติ คราบกรุ ไม่เหมือนบางขุนพรหม เพราะอัตลักษณ์ ของกรุต่างกัน
เนื้อวัดเกศจะละเอียดมาก มวลสารเล็ก ละเอียด ไม่ใหญ่เป็นก้อน ครับ

 

ลองส่องดูพัฒนาการของเนื้อปูนดูครับ ถ้าคล้องบูชาทุกวัน ก็จะเห็นมีเม็ดใสๆเล็กๆ แววๆ ผุดขึ้นมาบนบริเวญส่วนที่สูงของพิมพ์พระ ที่มีความฉ่ำมัน ส่วนในที่ลุ่มต่ำจะมีเม็ดปูนสีขาวขึ้นแผ่กระจาย จะมีการเกิดพัฒนาการขึ้นทุกวัน ถ้าเป็นพระแท้
ถ้าไม่มีพัฒนาการ เกิดขึ้น เหมือนเดิมทุกวัน ก็พลาสติกแต่งผิว ครับ

 

เนื้อพระวัดเกศไชโย จะต้องเหมือนหินสบู่ (talc)ไม่ใช่หรือครับ
เนื้อของคุณ tanyadol ไม่น่าจะใช่นะครับ

 

ลองพิจารณา 6 ชั้นตามรูปนี้ครับ

ที่มา: หนังสือ พระสมเด็จเกศไชโย นิตยสารไทยพระ ฉบับพิเศษ

 

ที่จริงพระวัดเกศไชโยของเดิมนะมีน้อยครับ มีเกจิอาจารย์บางท่านได้ไป ต่อมาจึงได้นำไปเป็นต้นแบบการสร้าง จึงดูคล้ายกัน ในความเห็นส่วนตัวคิดว่า เหตุการณ์เป็นอย่างนี้ครับ
๑. สร้างพิมพ์เก้าชั้น เนื้อหนึกมาก หรือเรียกง่ายว่า เนื้อยาล้วน บรรจุไว้ที่ไหนสักแห่ง บริเวณใกล้วัดเกศไชโย ต่อมาสร้างพระโตใหญ่เสร็จ จึงนำพระไปบรรจุไว้ ต่อมาเมื่อพระโตล้ม จึงได้พบพระ เรื่องนี้มีตำนานเล่าไว้ พระส่วนใหญ่แตกหักจำนวนมาก เนื้อพระบางส่วนได้ถูกนำไปผสมสร้างพระสมเด็จพิมพ์ ๓ ชั้น โดยจะพบพระบางองค์มีเศษหักของพระอยู่ ซึ่งจะปรากฏในพิมพ์ช่างหลวงคนก่อนหลวงวิจารย์ จะมีบันทึกกล่าวเรื่อง การนำเนื้อพระที่หักไปทดลองกดพิมพ์ หรือเรียกว่าพระเนื้อกระยาสารท ในขณะทดลองกดพิมพ์พระ หลวงวิจารณ์ได้มาพบและแนะนำ การใช้ตั้งอิ๋ว สุดท้าย ตั้งอิ๋ว ก้อไม่สามารถประสานเนื้อพระได้ จึงไม่มีการใช้ตั้งอิ๋ว ในช่วงการสร้างพระวัดเกศไชโย
๒. การบูรณะพระโตใหญ่ มีการพิมพ์พระเพิ่ม น่าจะเป็นพิมพ์ ๗ ชั้น บรรจุกรุ การปิดกรุ น่าจะประมาณ ๒๔๐๗ ซึ่งภายหลังจากสมเด็จโตมรณะภาพไปแล้ว ๑ ปี พ.ศ.๒๔๑๖ เกิดอหิวาต์ระบาด สมเด็จโตท่านมาเข้าฝัน ร.๕ ให้เอาพระสมเด็จไปทำยา ซึ่งผมสันนิฐานว่า น่าจะมีการเปิดกรุวัดเกศในตอนนั้น อาจจะเอาพระออกไปไม่หมด หรือมีผู้แอบเก็บไว้บางส่วน ซึ่งพระส่วนใหญ่ได้ถูกนำไปแจกจ่ายให้ราษฏร ดังจะเห็นบันทึกว่า อหิวาต์ระบาดเพียง ๗ วันเท่านั้น ต่อมาคาดว่าจะมีการสร้างพระเข้าทดแทน และหลังจากนั้นอีกประมาณ ๒๐ กว่าปี มีการถล่มขององค์พระอีกครั้ง ครั้งนี้ราษฏรได้นำพระบางส่วนออกไป พระรุ่นนี้เรียกว่าเป็นกรุโพธิ์เกรียบ จึงมีการประกาศเรียกคืน เนื่องจากได้คืนน้อย จึงสร้างพระขึ้นมาอีก บรรจุกรุอีกครั้ง ซึ่งพระที่สร้างครั้งหลัง ก้อนำมาเล่นเป็นของวัดเกศไชโย

 

เหตุการณ์น่าจะเป็นอย่างนี้ครับ
สมเด็จพุฒาจารย์โต ท่านตั้งใจจะสร้างพระสมเด็จไว้ที่วัดเกศไชโยให้ครบ 84000 องค์ ตามบันทึกของท่าน พระยาทิพยโกษา สร้างได้ส่วนหนึ่งก็เอาไปเก็บไว้ใน พระพุทธรูปที่วัดไชโย
การสร้างช่วงแรกท่านแกะพิมพ์เอง บ้างก็ให้ช่างสิบหมู่แกะ แต่ไม่สวยและแตกหักง่าย
จนหลวงวิจารณ์มาแนะนำให้ใช้น้ำมันตังอิ๊ว พระยึดเกาะแน่น ไม่แตก และ แกะพิมพ์ให้ สมเด็จโตพอใจมากและให้ใช้พิมพ์ของหลวงวิจารณ์เรื่อยมา ซึ่งมีทั้งหมด 73 แบบ รวมถึง 7 ชั้นด้วย
พิมพ์ 7 ชั้นที่วัดเกศ จึงจะต้องมีเอกลักษณ์พิมพ์ ของช่างหลวง คือ หลวงวิจารณ์เจียรนัย ด้วยเช่นกัน ไม่ใช่แบบที่เล่นหากันในปัจจุบันเท่านั้น จึงต้องพิจารณาพิมพ์ 7 ชั้นแบบศิลปะเดียวกันกับ วัดระฆังและบางขุนพรหม

จึงสรุปได้ว่า พระสมเด็จที่หลงเหลือมาถึงปัจจุบัน ที่ไม่แตกหัก น่าจะเป็นพิมพ์จากช่างหลวงเป็นหลักครับ

 

ถ้าคุณตั้งธงแม่พิมพ์ไว้ที่หลวงวิจารณ์ทั้งหมดละก้อ นั่นจะทำคุณมีโอกาสเจอพระสมเด็จจริง ๆ น้อยมาก หลวงวิจารย์เริ่มแกะพิมพ์พระน่าจะปี ๒๔๑๑ ในช่วงปลายปี นำมาใช้พิมพ์พระปี ๒๔๑๒ เป็นต้นมา แถมยังแกะพระศักดินาอีกตั้งหาก
แม่พิมพ์สำหรับ เจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน พระสมเด็จมีหู ๒ ข้าง ผ้าทิพย์ ๒ เส้น
แม่พิมพ์สำหรับ เจ้าสัว ขุนนาง พระสมเด็จมี หู ๑ ข้าง ผ้าทิพย์ ๑ เส้น
แม่พิมพ์สำหรับ ไพร่ ทาส พระสมเด็จ ไม่มีหู ไม่มีผ้าทิพย์
พอแกะของพระตนเอง สร้างพระสมเด็จมีหู ๒ ข้าง ผ้าทิพย์ ๒ เส้น จึงต้องอาญา หนีหายสาบสูญ

 

ประวัตินี้ ท่านนักชก ได้มาจากไหนหรือครับ
แต่เอาเถอะครับ หลวงวิจารณ์ เป็นช่างหลวงสมัยรัชกาลที่ 4การแกะพิมพ์จากหลวงวิจารณ์ จึงน่าจะก่อนรัชสมัยของ ร 5 จึงไม่น่าจะเริ่มปี 2411 ครับ